Maria JAREMA

Maria JAREMA (1908-1958)

Maria Jarema studiowała rzeźbę pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego na ASP w Krakowie w latach 1929-1935. W czasie studiów wstąpiła do tzw. pierwszej "Grupy Krakowskiej" (1933-1937). W latach 30. współpracowała jako aktorka i scenograf z teatrem swego brata, Józefa Jaremy, "Cricot" i teatrem kukiełkowym Adama Polewki. W 1937 wyjechała do Paryża na Wystawę Światową i przebywała tam przez 4 miesiące. Po wojnie związała się z Grupą Młodych Plastyków, skupioną wokół Tadeusza Kantora, która w 1957 ukonstytuowała się jako nowa (druga) "Grupa Krakowska". W okresie socrealizmu nie brała udziału w oficjalnym życiu artystycznym. Pracowała jako scenograf w teatrze Kantora "Cricot 2" (1956-1957). W 1957 została laureatką Nagrody m. Krakowa, w 1958 otrzymała nagrodę Towarzystwa Przyjaźni Włosko-Polskiej na XXIX Biennale w Wenecji. Zajmowała się początkowo rzeźbą, po wojnie głównie malarstwem, często łączonym z grafiką (tempera z monotypią). Jej abstrakcyjne kompozycje, eksplorujące problem ruchu i przestrzeni, układają się w cykle ("Postaci", "Wyrazy", "Chwyty", "Penetracje", "Rytmy" i in.). Prace te należą do najważniejszych dokonań polskiej twórczości lat 50., wyprzedzając podobne poszukiwania sztuki kinetycznej i op-artu na świecie. Artystka zajmowała się też scenografią i grafiką użytkową (plakat, ilustracja książkowa i prasowa) oraz publicystyką.